AHIR GÜBRESİ NEDİR
Her türlü çiftlik hayvanından elde edilir. Zengin bir besin kaynağıdır. Kullanılmak için en az bir yıl beklemiş olması gerekir.
Üretim cinsine göre dekara 1-4 ton ahır gübresi verilebilir. Organik maddesi az olan topraklara daha fazla ahır gübresi kullanılmalıdır. Ancak gübrenin olgunlaşmış ve yanmış olmasına dikkat edilmelidir. Yanma sırasında gübre içindeki yabancı ot tohumları ve hastalık etmenleri etkisini kaybeder.
Ahır gübresinin değerini korumak ve ahırda temiz ve kuru yatacak yer sağlamak için hayvanların altlarına yeterli miktarda sap, saman gibi yataklık serilmelidir. Yataklık, idrarın akıp gitmesini önleyerek bitki besin maddelerinin tutulmasını da sağlayarak gübrenin yararını artırır.
Tümü organik madde ve organik artıklardan oluşur. Bu nedenle mikroorganizmalar için iyi bir gelişme ortamı oluşturur. Bu artıkların yanması sonucu organik madde oluşur.
Organik madde toprağı oluşturan kum-kil-kireç arasına girerek bunları bağlayan, parçacıkları sararak toprağın sıvı ve gaz içeriğini ayarlayan, mikroorganizmalara kültür ortamı hazırlayan, toprağın organik komplekslerini oluşturan bu yolla erozyona direnci arttıran önemli bir maddedir. Toprakta çürüyen organik artıklar ve organizma kalıntıları toprağın organik maddesini oluşturur.
YANMA NE DEMEKTİR
Ahır gübresi bitkilere faydalı olabilmesi için kapsadığı C/N (karbon/azot) oranı önem taşımaktadır. Bu oran yataklıkla birlikte taze dışkıda 60/1 dir. İyi bir yanma ile gübredeki bu oranın 20/1 düzeyine düşürülmesi gerekir. Ve biz tarımcı olarak kullanılacak ahır gübresi denilince C/N oranı 20nin altına düşmüş organik artıkları anlamaktayız. C/N oranı küçüldükçe yani azotun oransal değeri büyüdükçe kültür bitkilerinin yararlanması artar.
Ahır gübresi taze halde toprağa verilirse büyük C/N oranından dolayı bitki bundan yararlanamaz. . Taze iken kesinlikle kullanılmamalıdır. Bitkileri yakabilir veya toksik etki yaparak zararlı olur.
Toprakta kuruyarak ve çürümeyerek kalır. Bu nedenle ahır gübresinin yanması, gerekmektedir.
Böyle gübrelere YANMIŞ GÜBRE ‘denir.
Ahırda bulunan hayvanlar yedikleri yemlerin içerisindeki besin maddelerinin yaklaşık yarısını sindirebilirler kalanı gübre ile birlikte dışarı atılır.
Ahır gübrelerinin içerdiği bitki besin maddeleri, elde edildikleri hayvanın türüne göre farklılıklar gösterir.
Koyun ve tavuktan elde edilen ahır gübrelerinin besin maddesi kapsamı, sığır ve beygirden elde edilen gübrelere oranla daha yüksektir. Genç hayvanların gübreleri azot, fosfor, potasyum ve kalsiyum gibi bitki maddeleri açısından, yaşlı hayvanlardan elde edilen gübrelere göre daha düşüktür. Çünkü genç hayvanlar, kemik ve kas yapılarını geliştirmek için besin maddeleri ile proteinlere daha fazla gerek duyarlar yani yemi daha iyi sindirir ve kullanırlar.
YAKARKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR
Gübrenin yakılması için bazı teknik kurallara uymak gerekir. Bunların başında gübrenin bekletilmesi gelir. Bu bekletme işleminde ise yığın büyüklüğü, yüksekliği büyük önem taşımaktadır. İyi bir yanmanın olabilmesi için yığın yüksekliğinin 1,5m.' den fazla olması gerekir. Bu durumda, havasız koşullarda faaliyete geçen mikroorganizma faaliyeti ile gübre ısınır, yanma işlemi çabuklaşır. Mayalanmanın iyi bir biçimde gerçekleşebilmesi için gerekli ön koşullarda biri de yeterli nemin bulunmasıdır .
Kuru bir gübre kemreleşir, tezek haline dönüşür ve yanma işlemi durur . Bu nedenle kuruyan gübrelerin ısıtılması, yığına su serpilmesi gerekir . Bu durum özellikle yağışsız geçen mevsimlerde görülmektedir. Kışın ya da erken bahar veya geç güzün genellikle yeterli yağışlarla sağlanmaktadır .
NEDEN AHIR GÜBRESİ
Ahır gübresinin etkisi kimyasal gübreler gibi tek yönlü değil çok yönlüdür. Ahır gübresi bitkilerin gelişmesi için gerekli besin maddelerini sağlar. Toprağın geçirgenliğini artırarak havalanmasını sağlar.
Su tutma kapasitesini artırarak tarıma elverişli toprağın kaybına (erozyon) engel olur. Toprağın kolay tava gelmesini ve toprak işlemeyi kolaylaştırır. Topraktaki mikroorganizma sayısı ve etkinliğini artırarak toprağı daha verimli hale getirir. Ahır gübresinin yerini tutabilecek bir gübre çeşidi yoktur.
Toprağınızın organik madde ve besin maddesi ihtiyacını karşılayabileceğiniz ucuz ve geçerli tek yoldur.
